MIỄN DịCH CỘNG ĐỒNG Bài số 3: Chúng ta có cần miễn dịch cộng đồng?

“Miễn dịch cộng đồng” vẫn còn đang là vấn đề gây tranh cãi rất quyết liệt giữa các nhà khoa học, giữa các chính trị gia, và giữa các nhà nghiên cứu xã hội. Một quyết định sai lầm của chính quyền sẽ phải trả giá bằng sanh mạng của hàng ngàn hay hàng trăm ngàn công dân. Nhưng những người công dân đó, họ có quyền quyết định gì không? Câu trả lời trong cơn đại dịch này là: không. Nhưng ít ra, ở xứ dân chủ, họ được quyền biết thông tin.
Tôi tiếp tục giới thiệu thêm một bài báo để bổ xung thông tin về vấn đề sinh tử này, để các bạn ở VN có thêm một cái nhìn khác về các chính sách chống dịch trên thế giới.
*
Bài số 3: Chúng ta có cần miễn dịch cộng đồng?
Link
°
Khi mầm bệnh corona chủng mới lây sang con người, nó đã tìm thấy một cơ hội rất tốt. Không người nào nằm trong tình trạng có thể tự bảo vệ mình trước virus. Nó có thể dễ dàng quét qua các đường phố, các quảng trường và lây nhiễm bất cứ ai trên con đường nó đi. Bởi vì không kẻ nào miễn dịch với mầm bệnh mới này.
Nhưng càng nhiều người bị nhiễm Sars-CoV-2, tình hình càng thay đổi mạnh mẽ. Bởi vì sau đó - các chuyên gia hiện đang hy vọng như vậy - ngày càng có nhiều người tạo ra hệ thống miễn dịch của họ để đối phó với mầm bệnh mới và có thể chống lại nó một cách hiệu quả. Điều này có nghĩa là họ sẽ không mau chóng bị bệnh trở lại và sẽ không có khả năng truyền virus cho người khác. Trên con đường tấn công vào cộng đồng con người, Sars-Cov-2 sẽ bị những tuyến phòng thủ chặn lại và bị vô hiệu hóa. Đến một lúc nào đó, mầm bệnh sẽ không còn tìm thấy đủ nạn nhân mới để lây nhiễm.
Theo uớc tính, điểm mốc này đạt được khi khoảng từ 50 đến 70 phần trăm người được miễn dịch. Các con số dựa trên quan sát rằng, mỗi người nhiễm bệnh sẽ chuyển virus sang trung bình từ hai đến ba người khác. Nhưng nếu hơn hai trong số ba người trong phạm vi lây này được miễn dịch, con đường lan truyền của virus sẽ đi vào ngõ cụt. Đó sẽ là sự khởi đầu cho sự kết thúc của nó. Hiện tượng này được gọi là miễn dịch cộng đồng.
Lúc đầu, nó không có gì hơn là một sự phát triển sinh học.
Tuy nhiên, nó đã trở thành một vấn đề chính trị.
Một số chuyên gia cấp cao cho rằng, người ta đang thúc đẩy sự phát triển này. Patrick Vallance, cố vấn chính phủ khoa học hàng đầu của Anh, đã nói rằng, đất nước nên "tổ chức phần nào miễn dịch cộng đồng". Tại Hà Lan, Jaap van Dissel, nhà virus học hàng đầu tại Viện Sức khỏe Cộng đồng và Môi trường Quốc gia, cho biết: "Ý tưởng là: chúng tôi muốn virus lây lan một cách có kiểm soát giữa những người có ít vấn đề với nó."
"Thí nghiệm phi đạo đức cao cấp".
Hầu hết các nhà quan sát giải thích, những tuyên bố của các chính phủ đều là dấu hiệu cho thấy họ theo đuổi chiến lược loại này: những người có nguy cơ thấp đối với loài Covid 19 nguy hiểm nên trải qua chuyện nhiễm trùng càng nhanh càng tốt và trở nên miễn dịch. Những người dễ bị thương tổn nhất - người già và những người bị bệnh - nên được bảo vệ bằng cách tránh xa những người khác. Điều này cũng có nghĩa là cần ít đi những biện pháp chặn dịch quyết liệt trong cuộc sống xã hội. Về mặt chính trị, giông gió ngay lập tức nổi lên ở Anh và Hà Lan; Cả hai quốc gia liền phải lên tiếng rằng miễn dịch cộng đồng không được coi là một mục tiêu, mà chỉ là một sản phẩm phụ được xem xét trong việc kiểm soát dịch bệnh. Các biện pháp chặt chẽ hơn đã nhanh chóng được thông qua.
Ngược lại, dự án này được thảo luận trong giới khoa học. Ít nhất bốn lá thư công khai xuất hiện ở Anh. Tuy nhiên, Hiệp hội Miễn dịch học Anh cũng cảnh báo rằng vẫn chưa biết liệu Covid-19 có thực sự để lại khả năng miễn dịch lâu hơn hay không. Quá nhiều câu hỏi về sự tương tác giữa Sars-CoV-2 và hệ thống miễn dịch vẫn đang còn bỏ ngỏ. Trong một văn bản khác, hàng trăm nhà nghiên cứu khác nhau chỉ trích rằng ý tưởng về khả năng miễn dịch cộng đồng sẽ tạo ra rất nhiều người mắc bệnh đến nỗi hệ thống y tế sẽ nhanh chóng đạt đến giới hạn khủng hoảng của nó; cuối cùng người ta lại than phiền về hàng loạt cái chết có thể tránh được. Những lời chỉ trích gay gắt cũng đến từ nước ngoài. Stuart Tangye, nhà miễn dịch học người Úc, gọi những suy tính này là "một thí nghiệm phi đạo đức" có thể gây ra hậu quả thảm khốc.
Bên phía đối lập, một số nhà khoa học nhìn nhận được một điều tích cực của phương pháp này. Mối quan tâm chính của họ là các biện pháp sớm, nghiêm ngặt mà nhiều quốc gia hiện đang thực hiện không ngăn được dịch bệnh, mà chỉ trì hoãn nó trong vài tuần hoặc vài tháng. Đến một lúc nào đó, cuộc sống bình thường phải được nối lại. Tuy nhiên, nếu sau đó, không có sự miễn dịch nào đạt được trong dân số, thì dịch bệnh sẽ tăng tốc trở lại, Thomas House - một nhà thống kê từ Đại học Manchester, người đã tạo ra các mô phỏng cho những kịch bản Covid khác nhau - đặt giả thuyết.
Martin Hibberd, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của London, chỉ ra rằng mùa cúm tiếp theo sẽ bắt đầu khoảng chín tháng sau. Sẽ là mong muốn nếu sau đó nhiều người có khả năng miễn dịch với Covid-19. Tuy nhiên, không thể xác định chắc chắn sự quân bình, làm sao để mọi người có thể vượt qua căn bệnh nhanh chóng, mà đồng thời không làm quá tải hệ thống y tế.
Điều chắc chắn là khả năng miễn dịch cộng đồng chỉ thực sự xuất hiện sau khi có vắc-xin. Nếu đủ số người có kháng thể, đại dịch sẽ lắng xuống. Chỉ mong đến khi đó, tối thiểu là một năm nữa.
*
Đăng trên f, 05.04.2020
https://www.facebook.com/thuphuong.vo.75436/posts/661272238008534