Các chỉ số thống kê hữu ích trong chiến dịch chống corona

Báo Süddeutsche Zeitung giải thích:
CÁC CHỈ SỐ THỐNG KÊ HỮU ÍCH TRONG CHIẾN DỊCH CHỐNG CORONA CỦA ĐỨC
17. April 2020, 16:10 Uhr
Link
*
Tỷ số lây nhiễm dưới 1,0 có nghĩa là gì⚡️
Tin tức tốt nhất trong ngày là, tỉ số lây nhiễm đã có một con số 0 trước dấu thập phân. Viện Robert Koch (RKI) vừa công bố trong bản báo cáo thời sự, tỉ số lây nhiễm hiện nay đã giảm xuống còn 0,7. Con số các ca nhiễm mới đang giảm nhẹ. Nhưng con số này thực sự có ý nghĩa gì? Chỉ tiêu quan trọng “Khoảng thời gian nhân đôi” (Verdoppelungszeit) đã biến đi đâu? Và tại sao RKI với tư cách là cơ quan hàng đầu của Đức trong việc theo dõi các bệnh truyền nhiễm không phát đi tín hiệu an toàn? Báo Süddeutsche Zeitung giải thích, các chỉ số thống kê nào hữu ích để theo dõi sự lây lan của Sars-CoV-2.
°
Reproduktionszahl, tỉ số lây nhiễm và cách tính⚡️
Việc xác định tỉ số lây nhiễm (Reproduktionszahl), thông thường cũng được gọi là tỷ lệ lây nhiễm (Ansteckungsrate), chỉ là một công cụ thống kê để đánh giá sự lây lan của dịch corona. Nó dựa trên số lượng nhiễm trùng mới, nhưng có nhiều điều không chắc chắn. Do đó, Viện Robert Koch nói rằng tỉ số lây nhiễm chỉ là "ước tính". Tuy nhiên, tỉ số lây nhiễm trong giai đoạn hiện tại của dịch là một thông số rất hữu ích. Bởi vì nó nói có bao nhiêu người bị lây nhiễm từ một người bệnh.
Tỷ lệ lây nhiễm trong tự nhiên là tỉ số lây nhiễm cơ bản R0. Con số này cho biết có bao nhiêu người bị nhiễm từ mỗi bệnh nhân, nếu virus được phát tán tự do và chưa có ai miễn dịch với nó. Đối với Sars-CoV-2, con số này nằm trong khoảng từ 2,4 đến 3,3 dựa trên nghiên cứu mới nhất. Một người nhiễm bệnh thường truyền virus cho hai đến ba người, so với các bệnh truyền nhiễm khác tỉ lệ này không nhỏ, nhưng cũng không lớn lắm. Với việc hạn chế ra đường, đóng cửa kinh doanh và đóng cửa trường học, các chính phủ trên thế giới đã cố gắng trong những tuần gần đây để làm chậm quá trình tự nhiên này và làm giảm tỉ số lây nhiễm xuống. Một người nhiễm bệnh sẽ không còn tiếp xúc với nhiều người nữa.
Bây giờ nước Đức đã đạt đến điểm mốc. Theo tính toán của RKI, tỉ số lây nhiễm, còn được gọi là tỉ số R, hiện tại là khoảng 0,7. Một người nhiễm bệnh hiện đang truyền virus cho ít hơn một người khác, vì vậy, số ca nhiễm mới đang thuyên giảm. Tuy nhiên, nếu tỉ số lây nhiễm tăng trở lại do sự nới lỏng các biện pháp chống dịch, thì có nghĩa là, mầm bệnh đang phát tán dữ dội trở lại. Với tỉ số lây nhiễm luôn bằng 1, sự phát tán mần bệnh sẽ ổn định. Với giá trị lớn hơn 1, sự phát tán mầm bệnh gia tăng. Con số càng cao, tốc độ lây càng nhanh. Ở tỉ số 1,3 các bệnh viện sẽ bị đẩy đến giới hạn quá tải vào tháng 6, Thủ tướng Merkel nói.
Sự khác biệt tuy nhỏ về tỉ số lây nhiễm nhưng lại có thể mang một tác động rất lớn. Do đó, điều quan trọng là phải biết rằng, việc tính toán tỉ số lây nhiễm cũng dễ bị sai sót. Ngoài ra, nó có thể được xác định theo nhiều cách khác nhau. Một cách tính đơn giản, các nhà khoa học tại Viện Robert Koch tính con số này bằng cách giả sử rằng một người nhiễm bệnh lây cho người khác trung bình bốn ngày sau khi bị nhiễm bệnh. Do đó, họ so sánh các trường hợp nhiễm mới được báo cáo trong một ngày với số ca nhiễm mới được báo cáo bốn ngày trước để xác định tỉ số lây nhiễm. Ngay cả khi con số vừa rồi chỉ là kết quả của thủ thuật thống kê, thì sự tăng trưởng của con số được tính toán mỗi ngày vẫn cho thấy xu hướng của sự lây lan.
°
Verdoppelungszeit, số thời gian nhân đôi số ca nhiễm⚡️
Cho đến gần đây, “thời gian nhân đôi” được coi là chỉ số quan trọng đánh dấu tình hình lây nhiễm. Süddeutsche Zeitung cũng đã đưa giá trị này vào các biểu đồ của diễn tiến đại dịch. Chỉ tiêu này cho biết, sau bao nhiêu ngày thì số người nhiễm bệnh sẽ tăng gấp đôi. Nhưng việc tính toán thời gian nhân đôi không phải là không có vấn đề, có nhiều cách tính khác nhau.
Tuy nhiên, trên hết, sự lây lan của virus càng được kiểm soát, thì tầm quan trọng của giá trị này càng giảm đi. Bởi vì thời gian nhân đôi chỉ phù hợp để mô tả các quá trình tăng trưởng theo cấp số nhân; nếu virus lây lan chậm hơn, nó không còn khả năng đánh giá hữu hiệu. Do các biện pháp đa dạng chống lại dịch corona ở Đức và ở nhiều quốc gia khác, virus này không còn có thể được phát triển theo cấp số nhân. Đây là tin tốt và chỉ ra rằng các biện pháp được thực hiện đang có hiệu lực. Bởi vậy thời gian nhân đôi không còn là một chỉ số đánh giá tối ưu nữa.
(Lời người dịch: Trước lễ Phục Sinh, Verdoppelungszeit từng là chỉ số quan trọng hàng thứ ba trong chiến dịch chống corona. Nó được công bố hàng đêm trên đài truyền hình, ngay sau con số ca nhiễm và ca tử vong. Thời gian ban đầu, con số này dao động trong khoảng 3-4 ngày. Đó là khoảng thời gian con số ca nhiễm tăng vùn vụt. Cứ sau 3-4 ngày là con số nhân lên gấp đôi. Cùng với các biện pháp chống dịch, số ngày cần thiết tăng dần lên. Sau lễ Phục Sinh, Verdoppelungszeit tăng lên trên 30 ngày. Ở mức độ an toàn này, chính quyền Đức ngưng tính Verdoppelungszeit mà tập trung vào chỉ số Reproduktionszahl. Những chỉ số này nói lên từng bước chống dịch theo kế hoạch của các nhà khoa học Đức.)
°
Neuinfektionen, số ca nhiễm mới⚡️
Con số này mang lại một ấn tượng rất thuyết phục về sự lây lan của virus. Nó chỉ ra có bao nhiêu người bị nhiễm bệnh mỗi ngày. Nếu nó tiếp tục giảm hoặc ít nhất là không thay đổi, virus có phần bị kiểm soát. Nếu số ca nhiễm mới tăng trở lại, sẽ có nguy cơ trở lại thời kỳ tăng trưởng theo cấp số nhân.
Vấn đề là, không ai biết được số lượng nhiễm trùng mới thực sự là bao nhiêu. "Theo quy luật tự nhiên, không ai có thể biết hoặc xác định chính xác số lượng nhiễm trùng trên thực tế", Viện Robert Koch viết. So với các quốc gia khác, ở Đức có rất nhiều người được xét nghiệm để xem họ có nhiễm virus corona hay không. Nhưng nhiều trường hợp vẫn ở trong bóng tối vì không phải tất cả mọi người đều có triệu chứng và không phải tất cả những người có triệu chứng đều đi khám. Ngoài ra, có một khoảng thời gian chậm trễ tính từ khi nhiễm trùng đến khi phát hiện nhiễm trùng. Các nhà khoa học tin rằng mọi người chỉ xuất hiện các triệu chứng năm ngày sau khi bị nhiễm bệnh, nhưng lại truyền nhiễm cho người khác hai ngày trước khi phát bệnh. Tuy nhiên, không có hệ thống khảo sát nào tốt đến độ, có thể đưa ra một công bố về tiến trình lây nhiễm hiện tại mà không cần các giả định và tính toán bổ sung.
°
Số người miễn dịch⚡️
Về lâu dài, tỉ số lây nhiễm cũng sẽ tự giảm. Bởi vì càng nhiều người miễn dịch với Sars-CoV-2, thì càng ít người bị lây nhiễm, sự phát tán của virus càng giảm. Để số lượng nhiễm trùng mới giảm mà không cần biện pháp gì thêm, khoảng 2/3 dân số phải miễn dịch với virus corona chủng mới, tức là họ phải trải qua bệnh hoặc được bảo vệ bằng vaccine, tuy nhiên vaccine thì chưa có. Sau đó, cái gọi là miễn dịch cộng đồng sẽ đạt được, thông qua đó virus được cầm giữ một cách tự nhiên. Trong trường hợp này, một người bị nhiễm bệnh chỉ có thể lây nhiễm rất ít người khác.
Do đó, để ước tính mối nguy hiểm hiện tại từ virus corona mới, sẽ tốt hơn nếu biết khả năng miễn dịch trong dân số hiện tại là bao nhiêu. Tuy nhiên, điều này vẫn còn hoàn toàn chưa thể biết vào lúc này. Một số nghiên cứu đang cố gắng làm rõ điều này bằng cách tìm kiếm kháng thể với Sars-CoV-2 qua việc thử máu của người dân.
Ở thị trấn Gangelt thuộc quận Heinsberg - Bayern, nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19, các nhà khoa học từ Bệnh viện Đại học Bonn gần đây đã báo cáo rằng 15% dân số có thể miễn dịch, nhưng ý nghĩa của kết quả này vẫn còn gây tranh cãi. Ngoài ra, giá trị này không thể chuyển sang các khu vực khác của Đức, nơi bị nhiễm trùng ít nghiêm trọng hơn, ở đây khả năng miễn dịch của dân số sẽ thấp hơn điểm nóng Heinsberg.
°
Số giường chăm sóc đặc biệt⚡️
Mục tiêu đặc biệt quan trọng của các biện pháp chống lại coronavirus là không làm quá tải hệ thống y tế. Chừng nào người bệnh có được sự trợ giúp y tế tốt nhất, số trường hợp đặc biệt nghiêm trọng và tử vong do Sars-CoV-2 sẽ bị hạn chế. Do đó, số lượng người nhập viện và tỷ lệ sử dụng giường chăm sóc đặc biệt sẽ là những chỉ số tốt để theo dõi diễn tiến dịch bệnh.
Tuy nhiên, hiện tại, số lượng giường chăm sóc đặc biệt còn trống ở Đức không được thống kê cụ thể. Cũng có một yêu cầu đăng ký sát sao hơn, nhưng cho đến nay không phải tất cả các nhà thương đều tham gia và các báo cáo thường bị trì hoãn. Bộ trưởng Y tế Jens Spahn (CDU) gần đây đã ra lệnh rằng tất cả các bệnh viện nên báo cáo số giường trống cho cơ quan đăng ký để có thể chủ đạo theo dõi tình hình ở các nhà thương.
🔸
Đăng trên f, 21.04.2020
https://www.facebook.com/thuphuong.vo.75436/posts/672767760192315