Truyện ngắn Wolfgang Borchert
Bản dịch Lưu Thủy Hương
*
Trên bức tường hiu quạnh cái miệng cửa sổ trống rỗng ngáp dài trong ánh chiều sớm rực màu tím đỏ. Từng đám mây bụi đong đưa qua những đống xương cốt ống khói vươn cao ngất ngưởng. Hoang mạc gạch đá chìm dần vào giấc ngủ.
Mà cháu canh chừng chuyện gì?
Cháu không nói ra được. Nó giữ chặt lấy cây gậy bằng hai tay. Chắc canh tiền chứ gì? Người đàn ông đặt giỏ xuống và lau con dao qua lại trên mông quần.
Không, không phải vì tiền đâu, Jürgen khó chịu nói. Vì một cái hoàn toàn khác.
Vậy à, thì cái gì?
Cháu không nói được. Chỉ là một cái khác thôi.
Ừ, thì thôi vậy. Cho nên ông cũng sẽ không nói cho cháu biết, ông có thứ gì trong giỏ. Người đàn ông dùng chân đá vào cái giỏ và xếp con dao lại.
Phì, mình có thể đoán được cái gì trong giỏ, Jürgen kiêu ngạo nghĩ; thức ăn cho thỏ chứ gì.
Ôi, đúng rồi! người đàn ông kinh ngạc nói; thật là một chàng trai lanh lợi. Cháu bao nhiêu tuổi?
Chín.
Ôi chao, thử nghĩ xem, chín tuổi rồi đó. Vậy cháu cũng biết ba lần chín là bao nhiêu?
Chắc luôn, Jürgen nói, và để câu giờ, nó cù cưa: Quá dễ mà. Rồi nó nhìn xuyên qua cặp chân của người đàn ông. Ba lần chín, phải không? nó hỏi lại. Là hai mươi bảy. Cháu tính được ngay.
Đúng rồi, người đàn ông nói, và ông cũng có chừng đó con thỏ.
Jürgen tròn miệng: Hai mươi bảy con?
Cháu có thể xem chúng. Nhiều con còn nhỏ tí xíu. Cháu muốn xem không?
Nhưng cháu không thể. Cháu phải canh chừng, Jürgen lưỡng lự nói.
Lúc nào cũng canh sao? người đàn ông hỏi, kể cả ban đêm?
Ban đêm cũng vậy. Mọi lúc. Mọi khi. Jürgen ngước nhìn đôi chân cong. Kể từ hôm thứ bảy, nó thì thầm.
Vậy cháu không về nhà sao? Cháu cũng phải ăn chứ.
Jürgen nhấc một viên đá lên. Ở đó có nửa miếng bánh mì. Và một cái hộp thiếc.
Cháu hút thuốc? người đàn ông hỏi, cháu có tẩu thuốc không?
Jürgen nắm chặt cây gậy của mình và nói yếu ớt: Cháu rê thuốc. Cháu không thích tẩu.
Tiếc quá, người đàn ông cúi xuống cái giỏ, lẽ ra cháu có thể xem đám thỏ. Đặc biệt là mấy chú thỏ đực. Biết đâu cháu lựa được một chú. Vậy mà cháu lại không thể rời khỏi đây.
Không, Jürgen buồn rầu nói, không không.
Người đàn ông cầm giỏ và đứng thẳng lên. Ai chà, nếu cháu phải ở lại đây - tiếc quá. Và ông ta quay đi. Nếu ông không tố cáo cháu, Jürgen nói theo vội vã, đó là vì mấy con chuột cống.
Đôi chân cong quay trở lại một bước: Vì đám chuột cống?
Dạ. Chuột ăn xác chết. Xác người. Tụi nó sống bằng cách đó.
Ai nói như vậy?
Thầy giáo của tụi cháu.
Và bây giờ cháu canh chừng mấy con chuột? người đàn ông hỏi.
Không phải canh mấy con chuột! Rồi nó nói thật khẽ khàng. Em trai của cháu, nó đang nằm dưới đó. Ở đằng kia. Jürgen dùng gậy chỉ vào những bức tường sụp đổ. Nhà của tụi cháu bị trúng một trái bom. Đột nhiên ánh sáng dưới tầng hầm biến mất. Và nó cũng biến mất. Cả nhà cứ gọi mãi. Em nhỏ hơn cháu nhiều. Chỉ mới bốn tuổi. Em vẫn còn ở đây thôi. Em nhỏ hơn cháu rất nhiều mà.
Người đàn ông nhìn từ bên trên xuống mớ tóc bù xù. Bỗng rồi ông nói: Vậy đó, thầy giáo không dạy các cháu là chuột ngủ vào ban đêm hay sao?
Không, Jürgen thì thầm và đột nhiên trông nó rất mệt mỏi, thầy của cháu không dạy như vậy.
Hừ, người đàn ông nói, giáo viên gì mà không biết chuyện đó. Buổi tối chuột cũng ngủ chứ. Buổi tối cháu có thể an tâm về nhà. Buổi tối chuột luôn luôn ngủ mà. Khi bóng đêm kéo đến, thì tụi nó đã ngủ rồi.
Jürgen lấy gậy xới những cái hốc nhỏ trong đống gạch đổ. Nhiều cái giường nhỏ, nó suy tưởng, tất cả đều là những cái giường nhỏ. Rồi người đàn ông nói (và đôi chân cong của ông ta lúc này rất bồn chồn): Cháu biết không? Bây giờ ông sẽ đi cho thỏ ăn thật nhanh, và khi trời tối ông sẽ đến đón cháu. Có thể ông mang đến một con thỏ. Một con thỏ nhỏ, cháu nghĩ sao?
Jürgen tạo ra những hốc nhỏ trong đống đổ nát. Nhiều con thỏ nhỏ. Trắng, xám, trắng xám. Cháu không biết, nó thì thào và hướng về đôi chân cong, nếu tụi nó thực sự ngủ vào ban đêm.
Người đàn ông leo qua bức tường đổ rời xa con đường. Dĩ nhiên, từ xa ông nói với lại, thầy giáo của cháu nên nghỉ việc, nếu anh ta không biết điều đó.
Jürgen đứng dậy và hỏi: Nếu cháu có thể lấy một con? Thì chắc là một con màu trắng?
Ông sẽ cố gắng, người đàn ông la lên khi đã rời xa, nhưng cháu phải đợi cho tới lúc đó. Ông sẽ đi về nhà với cháu, có nghe không? Ông phải nói cho cha của cháu biết cách đóng một cái chuồng thỏ. Cha con cháu phải biết cách.
Dạ được, Jürgen gọi theo, cháu đợi. Cháu còn phải canh chừng cho tới khi trời tối. Chắc chắn là cháu đợi. Rồi nó kêu: Ở nhà cháu cũng còn ván, ván thùng.
Nhưng người đàn ông không nghe thấy nữa. Ông đi về phía mặt trời với đôi chân cong vòng. Mặt trời đã đỏ màu chiều muộn và rồi Jürgen có thể nhìn thấy vầng thái dương qua hai cái chân thật là cong. Và rồi chiếc giỏ lắc lư qua lại rộn ràng. Trong giỏ có thức ăn cho thỏ. Thức ăn cho thỏ màu xanh, phảng phất màu xám của đổ nát.
*
Nachts schlafen die Ratten doch
Das hohle Fenster in der vereinsamten Mauer
gähnte blaurot voll früher Abendsonne.
Staubgewölke flimmerten zwischen den
steilgereckten Schornsteinresten. Die Schuttwüste
döste.
Er hatte die Augen zu. Mit einmal wurde es
noch dunkler. Er merkte, daß jemand gekommen
war und nun vor ihm stand, dunkel, leise.
Jetzt haben sie mich! Dachte er. Aber als er ein
bißchen blinzelte, sah er nur zwei etwas
ärmlich behoste Beine. Die standen ziemlich krumm
vor ihm, daß er zwischen ihnen
hindurchsehen konnte. Er riskierte ein kleines Geblinzel an
den Hosenbeinen hoch und erkannte einen
älteren Mann. Der hatte ein Messer und einen
Korb in der Hand. Und etwas Erde an den
Fingerspitzen.
Du schläfst hier wohl, was? fragte der Mann
und sah von oben auf das Haargestrüpp
herunter. Jürgen blinzelte zwischen den
Beinen des Mannes hindurch in die Sonne und sagte:
Nein, ich schlafe nicht. Ich muß hier
aufpassen. Der Mann nickte: So, dafür hast du wohl den
großen Stock da? Ja, antwortete Jürgen
mutig und hielt den Stock fest.
Worauf paßt du denn auf?
Das kann ich nicht sagen. Er hielt die
Hände fest um den Stock. Wohl auf Geld, was? Der
Mann setzte den Korb ab und wischte das
Messer an seinem Hosenboden hin und her.
Nein, auf Geld überhaupt nicht, sagte
Jürgen verächtlich.
Auf ganz etwas anderes.
Na, was denn?
Ich kann es nicht sagen. Was anderes eben.
Na, denn nicht. Dann sage ich dir natürlich
auch nicht, was ich hier im Korb habe. Der Mann
stieß mit dem Fuß an den Korb und klappte
das Messer zu.
Pah, kann mir denken, was in dem Korb ist,
meinte Jürgen geringschätzig; Kaninchenfutter.
Donnerwetter, ja! sagte der Mann
verwundert; bist ja ein fixer Kerl. Wie alt bist du denn?
Neun.
Oha, denk mal an, neun also. Dann weißt du
ja auch, wieviel drei mal neun sind, wie?
Klar, sagte Jürgen, und um Zeit zu
gewinnen, sagte er noch: Das ist ja ganz leicht. Und er sah
durch die Beine des Mannes hindurch.
Dreimal neun, nicht? fragte er noch mal,
siebenundzwanzig. Das wußte ich gleich.
Stimmt, sagte der Mann, und genau soviel
Kaninchen habe ich.
Jürgen machte einen runden Mund:
Siebenundzwanzig?
Du kannst sie sehen. Viele sind noch ganz
jung. Willst du?
Ich kann doch nicht. Ich muß doch
aufpassen, sagte Jürgen unsicher.
Immerzu? fragte der Mann, nachts auch?
Nachts auch. Immerzu. Immer. Jürgen sah an
den krummen Beinen hoch. Seit Sonnabend
schon, flüsterte er.
Aber gehst du denn gar nicht nach Hause? Du
mußt doch essen.
Jürgen hob einen Stein hoch. Da lag ein
halbes Brot. Und eine Blechschachtel.
Dur rauchst? fragte der Mann, hast du denn
eine Pfeife?
Jürgen faßte seinen Stock fest an und sagte
zaghaft: Ich drehe. Pfeife mag ich nicht.
Schade, der Mann bückte sich zu seinem
Korb, die Kaninchen hättest du ruhig mal ansehen
können. Vor allem die Jungen. Vielleicht
hättest du dir eines ausgesucht. Aber du kannst hier
2
ja nicht weg.
Nein, sagte Jürgen traurig, nein nein.
Der Mann nahm den Korb hoch und richtete
sich auf. Na ja, wenn du hierbleiben mußt -
schade. Und er drehte sich um. Wenn du mich
nicht verrätst, sagte Jürgen da schnell, es ist
wegen der Ratten.
Die krummen Beine kamen einen Schritt
zurück: Wegen der Ratten?
Ja, die essen doch von den Toten. Von
Menschen. Da leben sie doch von.
Wer sagt das?
Unser Lehrer.
Und du paßt nun auf die Ratten auf? fragte
der Mann.
Auf die doch nicht! Und dann sagte er ganz
leise. Mein Bruder, der liegt nämlich da unten.
Da. Jürgen zeigte mit dem Stock auf die
zusammengesackten Mauern. Unser Haus kriegte
eine Bombe. Mit einmal war das Licht weg im
Keller. Und er auch. Wir haben noch gerufen.
ER war viel kleiner als ich. Erst vier. Es
muß hier ja noch sein. Er ist doch viel kleiner als ich.
Der Mann sah von oben auf das Haargestrüpp.
Aber dann sagte er plötzlich: Ja, hat euer
Lehrer euch denn nicht gesagt daß die
Ratten nachts schlafen?
Nein, flüsterte Jürgen und sah mit einmal
ganz müde aus, das hat er nicht gesagt.
Na, sagte der Mann, das ist aber ein
Lehrer, wenn er das nicht mal weiß. Nachts schlafen die
Ratten doch. Nachts kannst du ruhig nach
Hause gehen. Nachts schlafen sie immer. Wenn es
dunkel wird, schon.
Jürgen machte mit seinem Stock kleine
Kuhlen in den Schutt. Lauter kleine Betten sind das,
dachte er, alles kleine Betten. Da sagte
der Mann (und seine krummen Beine waren ganz
unruhig dabei): Weißt du was? Jetzt füttere
ich schnell meine Kaninchen, und wenn es dunkel
wird, hole ich dich ab. Vielleicht kann ich
eins mitbringen. Ein kleines oder, was meinst du?
Jürgen machte kleine Kuhlen in den Schutt.
Lauter kleine Kaninchen. Weiße, graue,
weißgraue. Ich weiß nicht, sagte er leise
und sah auf die krummen Beine, wenn sie wirklich
nachts schlafen.
Der Mann stieg über die Mauerreste weg auf
die Straße. Natürlich, sagte er von da, euer
Lehrer soll einpacken, wenn er das nicht
mal weiß.
Da stand Jürgen auf und fragte: Wenn ich
eins kriegen kann? Ein weißes vielleicht?
Ich will mal versuchen, rief der Mann schon
im Weggehen, aber du mußt hier so lange
warten. Ich gehe dann mit dir nach Hause,
weißt du? Ich muß deinem Vater doch sagen, wie
so ein Kaninchenstall gebaut wird. Denn das
müßt ihr ja wissen.
Ja, rief Jürgen, ich warte. Ich muß ja noch
aufpassen, bis es dunkel wird. Ich warte bestimmt.
Und er rief: Wir haben auch noch Bretter zu
Hause Kistenbretter, rief er.
Aber das hörte der Mann schon nicht mehr.
Er lief mit seinen krummen Beinen auf die Sonne
zu. Die war schon rot vom Abend und Jürgen
konnte sehen, wie sie durch die Beine
hindurchschien, so krumm waren sie. Und der
Korb schwankte aufgeregt hin und her.
Kaninchenfutter war da drin. Grünes
Kaninchenfutter, das war etwas grau vom Schutt.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét